Anemia – objawy, badania i postępowanie dietetyczne

Niedokrwistość, popularnie nazywana anemią to stan, w którym liczba czerwonych krwinek (erytrocytów) lub ilość zawartej w nich hemoglobiny nie wystarczają do właściwego utleniania tkanek. Na tę chorobę najbardziej narażone są kobiety wieku rozrodczym i w ciąży, osoby starsze i przewlekle chore. Istnieje wiele typów anemii, które różnią się nie tylko przyczynami ale również metodami leczenia. Najczęściej występującym rodzajem anemii jest ta spowodowana niedoborem żelaza, jest ona również stosunkowo najłatwiejsza do wyleczenia. 

Przyczyny anemii

Produkcja czerwonych krwinek odbywa się w szpiku kostnym, jeżeli w czasie ich produkcji dochodzi do nieprawidłowości pojawia się anemia. Najczęstszą przyczyną wystąpienia niedokrwistości jest niedobór żelaza, który sprawia, że w szpiku kostnym wytwarzana jest zbyt mała liczba czerwonych krwinek, które mają zbyt mały rozmiar i zawierają za mało hemoglobiny. Zbyt mały poziom żelaza w organizmie często wynika z zwiększonego zapotrzebowania na ten pierwiastek na przykład w czasie ciąży czy karmienia piersią, niedobór żelaza może powodować nieodpowiednia dieta. 

Kto jest narażony?

Na wystąpienie niedokrwistości szczególnie narażone są kobiety w wieku rozrodczym. Ma to związek z nadmierną utratą krwi związaną z intensywnymi miesiączkami. Anemia często towarzyszy również ciąży. Do grupy ryzyka należą także osoby starsze oraz chorujące przewlekle na schorzenia autoimmunologiczne. 

Objawy

Do najczęstszych objawów anemii należy przewlekłe zmęczenie i osłabienie organizmu. Taki problem w dzisiejszych czasach dotyka coraz więcej osób, dlatego łatwo te objawy zlekceważyć, tłumacząc je szybkim stylem życia i stresem. Jeżeli jednak pojawią jeszcze zawroty głowy, szybkie bicie serca, duszności, trudności z koncentracją i uwagą, bladość skóry, uczucie zimna czy podatność na infekcje należy natychmiast skonsultować się z lekarzem i wykonać badania diagnostyczne w kierunku anemii. Należy jednak pamiętać, że objawy niedokrwistości mogą być różne. Zależą one od rodzaju anemii czy leżącego u jej podłoża problemu zdrowotnego. Istnieją jednak pewne objawy, które są wspólne dla wielu typów niedokrwistości.

Diagnostyka

Diagnoza niedokrwistości jest stosunkowo prosta. Polega ona wywiadzie lekarskim, badaniu fizykalnym oraz badaniach diagnostycznych, do których mogą należeć morfologia krwi, która określa między innymi liczbę i wielkość erytrocytów oraz zawartość hemoglobiny w czerwonych krwinkach, OB (odczyn opadania czerwonych krwinek), stężenie żelaza we krwi i poziom ferrytyny w surowicy (badania stanu gospodarki żelazem), stężenie witaminy B12 i kwasu foliowego, które są niezbędne do produkcji czerwonych krwinek, liczba retikulocytów, bilirubina i inne testy krwi oraz moczu, które pozwalają na określenie jak szybko tworzą się i rozpadają czerwone krwinki. 

Leczenie

Leczenie niedokrwistości zależy od jej przyczyny, ciężkości i rodzaju, więc może być bardzo zróżnicowane. Anemia spowodowana niedoborem żelaza leczona jest najczęściej dietą i suplementacją tego pierwiastka. Suplementacja jest także konieczna kiedy przyczyną anemii jest niedobór witaminy B12 czy kwasu foliowego. Suplementację tych składników lekarz może zalecić w trakcie anemii ciążowej. Jednak wielu przypadkom niedokrwistości w ciąży można zapobiec.

Pomocna będzie dieta bogata w żelazo, którą warto zacząć stosować już w tracie starań o potomstwo. Przyjmowanie kwasu foliowego także należy rozpocząć jeszcze przed ciążą, zwłaszcza, ze zapobiega on wielu wadom wrodzonym płodu. Wegetarianki i weganki szczególnie powinny zadbać o suplementację żelaza i witaminy B12, ponieważ u nich częściej dochodzi do niedoborów tych składników.  Trudniejsze jest leczenie anemii spowodowanej konkretną chorobą. Wtedy przede wszystkim należy przyjmować leki na tę chorobę. Osoby dotknięte cięższą postacią niedokrwistości mogą rownież wymagać transfuzji krwi, plazmaferezy, usunięcia śledziony czy nawet przeszczepu szpiku kostnego. 

Skutki

Anemia może nieść ze sobą wiele negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Niektóre z nich bedą niegroźne taki jak zmęczenie, bóle głowy czy spadek formy, ale mogą pojawić się także bardzo niebezpieczne jak choćby niewydolność serca. Niedokrwistość na szczęście w większości przypadków udaje się wyleczyć. Szanse zależą od przyczyny, ciężkości anemii oraz wieku pacjenta. Na przykład niedokrwistość spowodowaną niedoborem żelaza czy witaminy B12 można wyleczyć zmianą diety i suplementacją. Większe szanse na całkowite wyleczenie anemii mają zazwyczaj osoby młode. Istotny jest jednak fakt, że niedokrwistości można zapobiec dzięki odpowiedniemu stylowi życia i odpowiedniej diecie. W zapobieganiu anemii pomogą także suplementy diety, warto jednak skonsultować się przed rozpoczęciem suplementacji z lekarzem. 

Więcej o anemii: https://sportswebinar.pl/webinary/suplementacja/anemia-webinarium